❓ چگونه از فیکوس لیراتا ( فیکوس آفریقایی) در آپارتمان نگهداری کنیم؟
فیکوس لیراتا (ficus lyrata یا Fiddle-leaf fig) ازگیاهان بومی مناطق گرمسیری آفریقاست که در شرایط بسیار گرم و مرطوب رشد می‌کند. این شرایط باعث می‌شود نگهدار خانگی از فیکوس لیراتا چالش برانگیز باشند. با این حال، آنها گیاهان نسبتاً سختی هستند که می‌توانند در محیطی نه چندان عالی برای مدت نسبتاً طولانی مقاومت کنند. فیکوس لیراتا، فیکوس آفریقایی یا انجیر ربابی به عنوان یک گیاه آپارتمانی گزینه بدی نیست؛ به خصوص که با آن برگ‌های درشت و زیبا، جلوه خاصی به خانه می‌بخشد اما باید خودتان را آماده کنید که بیشتر از گیاهانی مانند سنسوریا، گندمی و… به مراقبت و توجه نیاز دارد مثلا فیکوس لیراتا را باید هر چند روز یک بار بچرخانید تا قسمت متفاوتی از آن رو به منبع نور خورشید باشد. به این ترتیب، به جای اینکه به سمت نور متمایل شود، به طور یکنواخت رشد می‌کند.
همچنین، هر هفته یا دو هفته یک بار، برگ‌ها را با یک پارچه مرطوب گردگیری کنید. این کار، نه تنها باعث می‌شود برگ‌ها براق‌تر و جذاب‌تر به نظر برسند، بلکه کمک می‌کند تا نور خورشید بیشتری برای فتوسنتز به برگ‌ها برخورد کند. علاوه بر این، می‌توانید هر برگ آسیب دیده یا مرده را به محض ظهور، جدا کنید چون دیگر برای گیاه مفید نیست و …. هزاران نکته ریز و درشت دیگری درباره این گیاه زیبا و خوش قامت که در این مطلب به آنها خواهیم پرداخت.
-
-
💦 آب مورد نیار فیکوس لیراتا
فیکوس لیراتا رطوبت متوسطی را در خاک خود دوست دارد. اگر گیاه آب کافی دریافت نکند، برگ‌های آن پژمرده شده و رنگ سبز روشن خود را از دست می‌دهند. اگر بیش از حد آب دریافت کند، گیاه ممکن است برگ‌های خود را بیندازد و دچار پوسیدگی ریشه شود که در نهایت می‌تواند آن را از بین ببرد. در طول فصل رشد (بهار تا پاییز)، فیکوس لیراتا خود را زمانی آبیاری کنید که چند سانتیمر بالای خاک خشک باشد، در طول ماه‌های زمستان کمتر آبیاری کنید.
علاوه بر این، این نوع گیاهان به سطح بالای نمک در خاک حساس هستند. بنابراین بهتر است ماهی یک بار خاک گلدان را شستشو دهید. به این کار، نمک شویی خاک گلدان گفته می‌شود که به جلوگیری از تجمع نمک کمک می‌کند. برای این کار کافی است گلدان را در حیاط یا حمام قرار دهید و مقدار زیادی آب بریزید. با این کار نمک‌ها شسته و از کف گلدان خارج می‌شوند.
-
☀️ نور مناسب برای فیکوس آفریقایی
فیکوس لیراتا یا همان فیکوس آفریقایی به فضایی با نور روشن نیاز دارد تا به خوبی رشد کند اما این نور نباید مستقیم باشد چون باعث سوزاندن برگ‌های فیکوس می‌شود؛ به خصوص آفتاب تند ظهر نباید روی این گیاه بیفتد.
-
🌱 خاک مناسب فیکوس لیراتا
خاک ترکیبی گیاهان آپارتمانی برای این گیاه مناسب است اما مطمئن باشید که گلدان زهکشی مناسب را دارد.
-
💧 دما و رطوبت فیکوس لیراتا
فیکوس لیراتا نوسانات شدید دما را دوست ندارد. اتاقی که بین 60 تا 85 درجه فارنهایت دما دارد معمولاً خوب است، اگرچه باید گیاه را دور از دریچه‌های تهویه مطبوع و دستگاه‌های گرمایشی و سرمایشی قرار دهید. سطح رطوبت را بین 30 تا 65 درصد مناسب است. اگر نیاز به افزایش رطوبت دارید، هر روز گیاه خود را با آب تمیز در یک بطری اسپری آبپاشی کنید یا می‌توانید آن را روی سینی سنگریزه پر از آب قرار دهید، به طوری که ته گلدان با آب تماس نداشته باشد اما انجیر ربابی از این رطوبت سود ببرد.
-
✨ کود مخصوص فیکوس لیراتا
در طول فصل رشد با یک غذای گیاهی با نیتروژن بالا، با توجه به دستور محصول انتخابی خود، کوددهی کنید. کودهایی وجود دارد که مخصوص فیکوس لیراتا ساخته شده و می‌توانید از مراکز فروش معتبر تهیه کنید.
اما به صورت کلی گیاه در مقابل کود سه بیست(هر بیست روز یکبار)، هیومیک اسید(هر 2 ماه یکبار) و کود آهن(هر بیست روز) واکنش مثبت نشان می دهد و نیاز گیاه را تامین می کند.
این گیاه در زمستان نیازی به کوددهی ندارد.
-
انواع فیکوس لیراتا
گونه اصلی فیکوس لیراتا، رایج ترین گیاه فیکوس لیراتاست که باغداران می‌کارند. اما ارقام مختلفی نیز در دسترس هستند، از جمله:
- Bambino: این گونه کوتوله است و حدود نیم متر رشد می‌کند.
- Compacta: این گونه می‌تواند تا یک و نیم متر ارتفاع داشته باشد و دارای برگ‌های کوچکتر و دسته دارتر از گونه اصلی است.
- Variegata : این یک نوع غیر معمول از فیکوس است که برگ‌های آن ترکیبی از سبز و کرم هستند.
✂️ هرس کردن فیکوس آفریقایی
هرس کردن هر چند وقت یکبار برگ‌های این گیاه برای آن سودمند است. هر گونه برگ آسیب دیده، رشد بیش از حد یا شاخه‌های متقاطع را قطع کنید تا گیاه نفش بکشد. برای جلوگیری از هر گونه آسیب، هر برشی را در فاصله حدود ۲ و نیم سانتیمتر از ساقه ایجاد کنید. اگر یک برگ قهوه‌ای مرده را جدا می‌کنید، قبل از بریدن آن را به آرامی‌بکشید زیرا ممکن است خود به خود کنده شود.
تکثیر فیکوس لیراتا
تکثیر فیکوس لیراتا با قلمه‌های ساقه آسان و با بذر بسیار دشوار است. کار با برش تقریباً بدون شکست و قطعا موفقیت آمیز است.
- از یک قیچی تیز برای بریدن ساقه‌ای به طول حدود ۳۰ تا ۴۵ سانتیمتر با چند برگ استفاده کنید. تمام برگ‌ها را به جز یکی از آنها بکنید.
- قلمه را در یک شیشه یا گلدان آب تمیز در مکانی گرم با نور روشن اما غیر مستقیم قرار دهید.
- فقط زمانی که کدر به نظر می‌رسد آب را عوض کنید.
- در عرض چند هفته، برجستگی‌های کوچک سفید رنگ روی پایه ساقه که در آب نشسته است ظاهر می‌شود. در هفته‌های بعد، ریشه‌ها از آن نقاط در آب رشد می‌کنند.
- زمانی که طول ریشه‌ها به ۳ تا ۵ سانتیمتر رسید، قلمه را در یک گلدان 1 گالنی پر از خاک گلدان مرطوب بکارید و همچنان خاک را مرطوب نگه دارید.
گلدان و تعویض گلدان فیکوس لیراتا
برنامه ریزی کنید که هر سال در بهار گلدان فیکوس لیراتا خود را عوض کنید. ظرف محکمی را انتخاب کنید که قطر آن تقریباً ۵ سانتمیتر بزرگتر از ظرف موجود باشد. گیاه را به آرامی از گلدان فعلی‌اش جدا کنید، در حالی که پایه‌اش را نگه می‌دارید آن را بیرون بیاورید و در گلدان جدید قرار دهید. فضاهای اطراف گیاه را با خاک مخلوط گلدانی پر کنید.
هنگامی‌که گیاه بالغ شد، احتمالاً آنقدر بزرگ است که نمی‌توان گلدان آن را عوض کرد. در این صورت، هر بهار چند سانتیمتر اول خاک را بردارید و آن را با خاک تازه جایگزین کنید.
علاوه بر این، اگر می‌خواهید کار تعویض گلدان را در فضای باز انجام دهید، این کار را زمانی انجام دهید که دما حداقل به 50 درجه فارنهایت رسیده باشد. دمای کمتر از این می‌تواند استرس زیادی برای فیکوس ایجاد کند.
آفات و بیماری‌های رایج فیکوس لیراتا
این گیاه، مشکلات جدی آفات یا بیماری ندارند، اما مستعد ابتلا به کنه‌های عنکبوتی، پوسته پوسته شدن و بیماری‌های باکتریایی یا قارچی است. اگر متوجه حشرات کوچک روی برگ‌ها شدید، در اسرع وقت با یک قارچ کش، آفت کش یا داروی دیگر مشکل را درمان کنید و مطمئن شوید که گیاه شما دارای گردش هوای کافی است و در شرایط خیلی مرطوب قرار نمی‌گیرد.
مشکل رایج فیکوس لیراتا
یک گیاه فیکوس لیراتا می‌تواند به محیط و برنامه آبیاری خود حساس باشد که می‌توانید از رفتار برگ‌های آن متوجه شوید. اگر متوجه نشانه‌های زیر در برگ‌های گیاه فیکوس آفریقایی خود شدید، به سرعت اقدام کنید.
-
برگ‌های سفید شده
اگر لکه‌های قهوه‌ای روشن یا سفید در بالای برگ‌ها مشاهده کردید، گیاه ممکن است بیش از حد نور مستقیم خورشید را دریافت می‌کند. به این حالت آفتاب سوختگی برگ یا سوختگی برگ می‌گویند. در مورد گیاه فیکوس لیراتا، می‌توانید برگ را با قیچی تیز هرس کنید و گیاه خود را از اشعه‌های مستقیم و خشن خورشید دور کنید.
-
لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها
اگر روی برگ‌های سبز شما لکه‌های قهوه‌ای تیره ظاهر می‌شوند یا لبه‌ها شروع به قهوه‌ای شدن می‌کنند، ممکن است گیاه به دلیل نشستن بیش از حد در آب دچار پوسیدگی ریشه شده باشد. ریشه‌ها را بررسی کنید تا ببینید قهوه ای و نرم شده‌اند یا خیر. برگ‌های خالدار را جدا کرده و قسمت‌های لکه دار ریشه‌ها را به آرامی برش دهید. روش و زمان بندی آبیاری خود را عوض کنید. لکه‌های قهوه‌ای همچنین می‌تواند به این معنی باشد که گیاه نوسانات شدید دما را تجربه می‌کند، اطراف گیاه را از لحاظ وجود دستگاه‌های گرمایشی/سرمایشی یا دریچه‌ها بررسی و گیاه را به مکان‌های دائماً گرم‌تری منتقل کنید.
-
زرد شدن برگ‌ها
اگر برگ‌های فیکوس شما به تازگی زرد می‌شوند، ممکن است نشان دهنده مشکل باکتریایی باشد. ممکن است برای نجات گیاه خیلی دیر شده باشد اما سعی کنید برگ‌های آسیب دیده را قطع و گیاه را در گلدانی با خاک تازه قرار دهید.
-
ریختن برگ‌ها
وقتی فیکوس لیراتا برگ‌های خود را از دست می‌دهد، به طور کلی نشانه آن است که گیاه آب زیادی دریافت می‌کند یا آب کافی ندارد. علاوه بر این، گیاه ممکن است در معرض تغییرات شدید دمایی قرار گرفته باشد که می‌تواند باعث ریزش برگ‌های آن شود. گیاه را از هر واحد گرمایشی یا تهویه مطبوع، دریچه‌ها و… دور کنید. آبیاری را با فاصله زمانی بیشتری انجام دهید تا خاک هرگز خیس نباشد و فقط کمی‌مرطوب باشد.
خرید فیکوس لیراتا
سوالات متداول
✔️ آیا نگهداری از فیکوس لیراتا آسان است؟
نگهداری از فیکوس لیراتا ممکن است گاهی اوقات سخت باشد، اما می‌تواند به راحتی با شرایط و مراقبت مناسب رشد کند. آنها به گرما، رطوبت، نور زیاد، نور غیر مستقیم، مقداری نور مستقیم و آب فراوان نیاز دارند.
✔️ فیکوس لیراتاچقدر سریع رشد می‌کند؟
این گیاه آپارتمانی می‌تواند ۶۰ سانتیمتر در سال رشد کند و ارتفاع آن به حدود ۲ تا ۳ متر می‌رسد.
✔️ آیا فیکوس لیراتا میوه می‌دهد؟
نسخه آپارتمانی فیکوس لیراتا میوه نمی‌دهد.
✔️ آیا برگ‌های گیاه فیکوس را تمیز کنم؟
تمیز کردن سبک برگ‌های فیکوس لیراتا می‌تواند گیاه را سالم و شاد نگه دارد. این چند نکته را باید به خاطر داشته باشید تا به درستی آن را پاک کنید:
-
- برای پاک کردن گرد و غبار از یک پارچه نرم استفاده کنید. یک اسفنج نرم نیز به خوبی کار می‌کند.
- پس از گردگیری، برگ‌ها را با آبپاشی کنید تا رطوبت را افزایش دهید.
✔️ آیا فیکوس لیراتا را می‌توان در تراس و بیرون آپارتمان هم نگهداری کرد؟
بله به شرط این که منطقه زندگی شما دارای آب و هوای گرم و مرطوب در بیشتر ماه‌های سال باشد مثل مناطق جنوبی ایران ولی اگر چنین جایی هم زندگی نمی‌کنید، در فصل تابستان وقتی دما از ۵۰ درجه فارنهایت بالاتر رفت، مدتی فیکوس خود را در فضای باز قرار دهید تا نفسی تازه کند.
