لامپ رشد چیست ؟
سیستم‌های روشنایی مصنوعی زمانی در اختیار پرورش دهندگان حرفه‌ای گل و گیاه بود ولی حالا می‌توان در خانه هم برای رشد گیاهان به خوبی مورد استفاده قرار داد؛ به خصوص که در میان هزاران آپارتمان هر شهری، نمونه‌هایی پیدا می‌شود که فاقد نور مناسب برای رشد گل و گیاه باشند. این خانه‌ها می‌توانند از نور مخصوص رشد گیاهان استفاده کنند که اتفاقا گران قیمت نیست و نیازی به سیستم و فناوری پیچیده ندارد. هر کسی که مایل به آزمایش رشد گیاهان در زیر نور مصنوعی باشد می‌تواند این کار را انجام دهد. برای تهیه لامپ رشد گیاهان، در این مطلب با ما همراه باشید تا کلیه اطلاعات مورد نیاز را در اختیار شما قرار دهیم:
کاربردهای لامپ رشد گیاه
لامپ رشد گیاه در موارد بسیاری کارایی دارد و پیشنهاد می‌شود مثل :
- بسیاری از گیاهان برای رشد ایده‌آل و مطلوب به نور زیاد و دریافت نور در ساعات طولانی روز نیاز دارند. اگر چنین گیاهانی در خانه دارید، شاید نور خانه برای آنها کافی نباشد؛ به خصوص در نیمه دوم سال که هم شدت نور خورشید و هم مدت زمان نور خورشید در طول روز کاهش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی این گیاهان حال خوشی نخواهند داشت، مگر این که از نور مخصوص رشد گیاه برای آنها استفاده کنید.
- اگر از گیاهان گلدار مثل بنفشه آفریقایی در خانه دارید ودوست دارید در تمام طول سال حتی زمستان‌ها گل داشته باشند، باید از نور مصنوعی کمک بگیرید چون این گیاهان برای شکوفایی به دریافت نور کامل نیاز دارند.
- اگر فضای مد نظر شما هیچ دریچه‌ای برای عبور نور ندارد مثل یک انباری یا گاراژ بدون پنجره. در چنین شرایطی برای حفظ گیاهان باید از نور مصنوعی کمک بگیرید.
- برای ایجاد یک فضای دکوراتیو مانند یک تراریوم نورانی پر از گیاهان هم باید از لامپ‌های مخصوص استفاده کنید.
مدل‌های مختلف لامپ رشد گیاه
لامپ‌های خانگی مرسوم برای رشد گیاهان نامناسب هستند زیرا شدت نور کافی نیست و مصرف انرژی کمتری دارند. برای رشد گیاهان باید سراغ لامپ‌های مخصوص باغبانی بروید که در ادامه معرفی می‌کنیم:
- لامپ‌های فلورسنت با خروجی بالا (HO)
لامپ‌های فلورسنت T5 HO را می‌توانید به راحتی از گلخانه‌ها و مراکز فروش تجهیزات باغبانی بخرید. این لامپ‌ها مزایایی دارند که آنها را به بهترین انتخاب کنونی برای خانه‌ها تبدیل می‌کند:
ـ شدت نور تولید شده به طور کلی به اندازه کافی قوی است که در صورت قرارگیری صحیح، رشد و گلدهی خوبی را ممکن می‌کند
ـ عمر طولانی دارند (حدود 20000 ساعت)
ـ نسبتاً ارزان هستند
ـ مقرون به صرفه هستند، اما به اندازه روشنایی LED (دیودهای ساطع کننده نور) کارآمد نیستند.
ـ گرمای نسبتا کمی تولید می‌کنند و از این جهت برای قرار دادن در نزدیکی گیاهان ایمن هستند
- نورپردازی باغبانی LED (دیود ساطع کننده نور)
یک جایگزین مناسب دیگر برای نور خورشید و تامین نور مورد نیاز گیاهان در داخل ساختمان، LED های ساخته شده برای این کار است. اینها در کل مناسبند و نسبت به فلورسنت‌های T5 HO دوام و انرژی کارآمدتری دارند اما توسعه و نصب آنها گرانتر از فلورسنت های T5 HO تمام می‌شود. همچنین برای اندازه‌گیری نور خروجی این سیستم به نورسنج‌های تخصصی نیاز دارید که هزینه را بالاتر هم می‌برد.
- چراغ‌های HID (تخلیه با شدت بالا)
این لامپ‌ها شامل متال هالید و سیستم‌های سدیم پرفشار هستند ودر نتیجه مقدار زیادی گرما از خود ساطع می‌کنند. این اتفاق باعث می‌شود آنها در خانه چندان مفید نباشند چون به تجهیزات برای تهویه هوا و خروج هوای گرم ایجاد شده هم نیاز دارید. به دلیل آسیب احتمالی ناشی از گرمای تولید شده، نمی‌توان لامپ‌ها را نزدیک گیاهان قرار داد یعنی باید فضای بیشتری در اختیار گیاهان و سیستم نور اختصاصی‌شان قرار دهید تا فاصله مناسب از هم داشته باشند.
نحوه استفاده از نور مصنوعی در خانه
گیاهان عمدتاً نور آبی و قرمز را جذب می‌کنند. نور آبی به طور کلی رشد را تحریک می‌کند، در حالی که نور قرمز برای رشد و تولید گل مهم است. لامپ‌های T5 HO در بازار موجود هستند که رنگ را بر اساس مقیاس کلوین (K) تولید می‌کنند. لامپ‌هایی با توان 4000K تمایل به تولید نور با رنگ مایل به قرمز دارند، در حالی که لامپ‌هایی با توان 7500K نور مایل به آبی تولید می‌کنند. در صورت استفاده از لامپ‌های فلورسنت برای رشد گیاهان گلدار، ترکیبی از لامپ‌ها با نور قرمز و آبی بهترین نور را برای رشد و گلدهی گیاه فراهم می‌کنند.
روشن بودن لامپ‌ها برای ساعات کافی نیز عامل مهمی است اما به نوع گل و شرایط محیطی هم بستگی دارد.
در خانه یک چیدمان اولیه می‌تواند شامل دو لوله فلورسنت 60 سانتی‌متری T5 HO باشد که تقریباً با فاصله ۶۰ سانتی‌متر از گیاه آویزان شده‌اند. به طور کلی چراغ‌ها می‌توانند حدود 16 ساعت در روز روشن باشند ولی گیاهان به شدت نور متفاوت نیاز دارند. رنگ شاخ و برگ نشانگر خوبی برای تعیین این نکته است که آیا گیاهان نور کافی دریافت می‌کنند یا خیر است و می‌توان شدت آن را متناسب با آنها تنظیم کرد.
گیاهان جوان
گیاهانی که هنوز بالغ نشده و ورشد آنها کامل نشده است، از نور آبی برای تکامل رشد خود استفاده می‌کنند. لوله های T5 HO باید حدود 60 سانتی متر بالای این جوانه‌ها قرار گیرند و برای حدود 16 ساعت در روز روشن باشند. به عنوان مثال گوجه فرنگی به چنین شرایط نوری برای محصول دادن نیاز دارد.
گل‌هایی مانند بنفشه
Phalaenopsis (نوعی ارکیده) و بنفشه آفریقایی (Streptocarpus syn Saintpaulia) در زیر نور لامپ بسیار موفق رشد می‌کنند و در شرایط گل دهی باقی می‌مانند چون در برابر انواع شرایط نوری مقاوم هستند. میزان نور دریافتی آنها باید به حدی باشد که برگ‌ها سبز متوسط باشند.
گیاهان استوایی
گیاهانی از زیستگاه‌های طبیعی کم نور، مانند سرخس و بسیاری از گیاهان آپارتمانی با شاخ و برگ استوایی کوچکتر که در طبیعت در طبقات جنگلی سایه دار زندگی می‌کنند، می‌توانند در طولانی مدت تحت نور مصنوعی ساده سالم نگه داشته شوند. برای این گیاهان از یک مخزن آکواریوم به عنوان تراریوم استفاده کنید و چراغ‌های T5 HO را در قسمت در محفظه قرار دهید.
سایر گیاهان
نیازهای نوری گیاهان مختلف برای رشد و گلدهی خوب متفاوت است. بهتر است در مورد نور مورد نیاز گیاهان انتخابی خود تحقیق و اطمینان حاصل کنید که خروجی سیستم روشنایی مناسب است. این را می‌توان با اندازه گیری دقیق شدت و کیفیت نور ارائه شده با استفاده از نورسنج کوانتومی انجام داد.
مشکلات و معایب نور مخصوص رشد گیاهان
به طور کلی رنگ سبز متوسط روی شاخ و برگ گیاهان نشان می‌دهد که مقدار مناسبی از نور را دریافت کرده‌اند. با این حال، ممکن است با مشکلاتی هم مواجه شوید:
- نور زیاد:
جوانه‌هایی که پس از رشد در زیر نور، ظاهری سفید به خود می‌گیرند یا سبز آنها مایل به زرد می‌شود، نشان می‌دهد که شدت نور برای گیاه بسیار زیاد است. شدت نور را می‌توان با موارد زیر کاهش داد:
کاهش تعداد لامپ‌ها
قرار دادن لامپ‌ها دورتر از گیاهان
کاهش تعداد ساعات روشن شدن لامپ‌ها
- نور خیلی کم:
اگر گیاهان ضعیف رشد می‌کنند و شاخ و برگ آنها به رنگ سبز تیره است. این مشکل را هم می‌توان با موارد زیر اصلاح کرد:
افزایش شدت نور با نزدیکتر کردن گیاهان به لامپ‌ها
افزایش تعداد ساعات روشن شدن لامپ‌ها
افزایش تعداد لامپ‌ها
- نور آبی یا قرمز بیش از حد:
بیش از حد بودن یک رنگ نوری،می‌تواند مشکلاتی را در رشد گیاه ایجاد کند با متعادل کردن تعداد لامپ‌های قرمز و آبی باید این مشکل را حل کرد. نشانه‌های کمی یک رنگ یا زیادی رنگ دیگر اغلب به شکل زیر است:
- نور آبی بیش از حد یا نور قرمز بسیار کم یا بدون نور، منجر به رشد گیاهان با برگ‌های سبز تیره، ساقه‌های ضخیم و گل‌های کم می‌شود.
- نور قرمز زیاد باعث افزایش طول ساقه و رشد دوکی شکل گیاهان می‌شود
